GESCHIEDENIS VAN DE SINT CUNERAPAROCHIE EN HAAR KERK.
De oorsprong van de parochie Nibbixwoud is onbekend. De plaats zelf is ontstaan in West-Friesland als een nieuwe (moerassige) open plek in het woud. De nederzetting Nibbixwoud zou al bestaan hebben ten tijde van de eerste kerstening. Dat er ook een parochie met kerk was, blijkt pas als de graaf van Holland West-Friesland in 1282 onder zijn gezag heeft gebracht en korte tijd later patroon van de plaatselijke kerk wordt.
Het grotendeels van tufsteen vervaardigde middeleeuwse kerkgebouw, werd na de reformatie bestemd voor de protestantse eredienst. In 1810 werd de karakteristieke toren door een nieuwe vervangen; in 1834 werd de rest van het kerkgebouw vernieuwd.
Na de val van Napoleon en het vertrek van de Franse troepen uit Nederland in 1813, kreeg de hervormde kerk haar oude rechten niet meer terug. Onder leiding van pastoor Breuker werden in Nibbixwoud in 1824 drie schuilkerken samengevoegd tot één kerk. Dit waren de Nicolaaskerk te Hauwert, de Petrus Bandenkerk te Benningbroek en de Cunerakerk te Nibbixwoud. Het z.g. Houten Kasteel te Nibbixwoud was de beste en de grootste kerk van de drie en had 300 zitplaatsen. Omdat het Houten Kasteel het meest in het midden van deze drie parochies bestond had de aartspriester van Holland, Zeeland en West-Friesland besloten dat de drie kerken tot één teruggebracht moesten worden en dat de heilige godsdienstoefening slechts in Nibbixwoud mocht worden uitgevoerd. Daar werd een reglement voor opgesteld. Uiteraard ging dit niet zonder protest van de kerkmeesters en parochianen van Hauwert en Benningbroek.
Nadat de drie schuilkerken van Hauwert, Benningbroek en Nibbixwoud in 1824 zijn samengevoegd, zijn er in Nibbixwoud maar liefst drie stenen kerken met pastorie gebouwd.
De eerste in 1830 op de plaats waar toen het Houten Kasteel stond. De tweede in 1841 op dezelfde plaats ter vervanging van de eerste. De eerste was al snel een bouwval. De derde is de huidige kerk die in 1875 is gebouwd. Deze verving de tweede die ook al snel verslechterde.
De eerste steen van de huidige St. Cunerakerk werd op 1 juli 1875 gelegd door Klaasje Portegijs, het vijfjarig zoontje van een weldoende parochiaan. In de plechtige Hoogmis ging de Zeer-eerw. heer A.F. Ranshuijsen, deken van Wervershoof en pastoor van het naburig Wognum voor.
De architect, onder wiens toezicht de kerk gebouwd werd was A.C. Bleijs.Architect Adrianus Cyrianus Bleijs was afkomstig uit Hoorn en dit was zijn eerste grote kerkelijk bouwwerk. Daarna heeft hij vele kerken en gebouwen in Noord-Holland ontworpen en gebouwd, waaronder de oude Dionysiuskerk in Heerhugowaard, de Sint Victorkerk in Obdam, de Koepelkerk in Hoorn en de St. Nicolaaskerk in Amsterdam. In de maand februari 1877 leverde architect Bleijs de kerk in het midden van dorp op.
Pas op 14 oktober 1878 werd de kerk geconsacreerd door bisschop Snickers. De schuld was namelijk zo hoog opgelopen dat de bisschop de kerk niet eerder wilde consacreren voordat het kerkbestuur een behoorlijke afrekening en verantwoording kon overhandigen aan het bisdom.
De kerk van Nibbixwoud is gesteld onder de bescherming van St. Cunera. In de Middeleeuwen werd deze St. Cunera veelvuldig aangeroepen als beschermster van het vee. Dit was hard nodig, omdat het enige bezit van de bevolking van Nibbixwoud hun vee was.
Sinds de 13e en de 14e eeuw werd op St. Cuneradag, 12 juni, het vee bijeengebracht op het terrein rond de kerk. De priesters zegenden de dieren. De boeren gaven verschillende offers en baden om bescherming van de heilige Cunera tegen alle mogelijke onheilen.
Na de bouw van de St. Cunerakerk zijn er verschillende restauraties geweest: In 1895 muren en goten, in 1952 groot onderhoud, in 1972 de toren, in 1980 vloeren, verwarming en schilderwerk. In 1993 restauratie van het orgel en in 1996 weer een restauratie aan de toren aan de noord- en westzijde. Met vereende krachten van vakmensen en hulp van vele parochianen werden deze restauraties uitgevoerd en er werden allerlei acties gehouden om aan het benodigde geld te komen. Zo ook eind 2000: “laat de leien niet glijden” .
Op 12 augustus 2002 werden de laatste werkzaamheden aan de goot verricht en daarmee washet einde van deze restauratie bijna in zicht zodat Nibbixwoud zich op kon maken voor het 125-jarig bestaan van de Sint Cunerakerk. Om 16:30 uur werd er brand in de kap van de kerk ontdekt. De fel uitslaande vlammen zorgden ervoor, dat ’s avonds kap en gewelven waren verdwenen. Het monumentale Smit’ s orgel uit 1881 had zoveel waterschade opgelopen, dat het niet meer kon worden hersteld. Mede door een goede samenwerking van verzekering, expertisebureau, architect, aannemer, parochiebestuur en de vele vrijwilligers, kon de plechtige inzegening van de herbouwde kerk al op 5 oktober 2003 plaatsvinden. Daardoor kon ook op 14 oktober 2003 het 125-jarig jubileum van onze kerk gevierd worden.
En dat vieren, in welke vorm dan ook, doen we tot op heden nog en vol vertrouwen, tot in lengte van jaren. Want samen verder, elkander dragend in geloof, daar gaan we voor.
Wilt u zich verder verdiepen in deze geschiedenis?
Het boek “Kracht door verbondenheid” is verkrijgbaar op het secretariaat in Nibbixwoud.
Prijs: € 10,00 Dit boek is geschreven door een schrijversgroep t.g.v. het 125-jarig bestaan van onze St. Cunerakerk.